Bóng bán dẫn ( Transistor ) là gì ?
Từ năm 1954 nhà khoa học George Teal cả Texas cho ra đời bóng bán dẫn silicon đầu tiên trong lịch sử , các nhà khoa học trên thế giới đã liên tục nghiên cứu và cai tiến , tạo Transistor ngày càng nhỏ hơn , mở ra kỷ nguyên máy tính cá nhân và điện toán di động ngày nay . Bóng bán dẫn Transistor được ứng dụng rất nhiều trong mạch điện điều hòa , tủ lạnh , máy giặt . Để sửa chữa điện lạnh tốt anh chị nên tìm hiểu cấu tạo và nguyên lý hoạt động của Transistor và hướng dẫn kiểm tra và thay thế bóng bán dẫn Transistor .
IC là gì ? hướng dẫn kiểm tra thay thế IC điều hòa , máy giặt , tủ lạnh .
Triac là gì ? Diac là gì ? hướng dẫn kiểm tra và thay thế .
Cấu tạo bóng bán dẫn .
Gồm 3 miếng bán dẫn loại P+ và N_ ghép lại với nhau theo thứ tự như sau :
+PNP ta được gọi là bóng thuận
+NPN ta được gọi là bóng ngược .
ở mỗi miếng bán dẫn có chân nối đưa ra ngoài ta được 3 chân của bóng có chân như sau .
+ Chân E ( Emitter) : cực phát
+ Chân C ( Collector) : cực góp
+ Chân B ( Base) cực nền .
Chân E và chân C cùng loại nhưng lồng độ tạp chất khác nhau nên không thể hoán vị trí cho nhau được .
Sau đó ở bên ngoài người ta bọc bảo vệ bằng một lớp nhựa tổng hợp màu đen hoặc bằng kim loại … Ở tren thân người ta ghi rõ tên số hiệu của từng loại bóng bán dẫn để cho ta thuận tiện tra cứu các thông số kỹ thuật khi sử dụng hoặc thay thế .
Nguyên lý hoạt động của Transistor bóng bán dẫn .
Bóng bán dẫn như là một công tắc điện tử . Ta muốn cho bóng dẫn điện cho từ C sang E với bóng ngược Hoặc từ E sang C với bóng thuận ta chỉ việc điều khiển điện áp vào cực B .
Tụ điện là gì ? hướng dẫn kiểm tra thay thế tụ điện .
Điện trở là gì ? công thức tính điện trở , cách đo điện trở .
Hướng dẫn đọc trị số điện trở .
Hướng dẫn kiểm tra , xác định và thay thế bóng bán dẫn ( Transistor)
Kiểm tra và xác định bóng bán dẫn .
Xác định bóng bán dẫn theo tên .
Bóng bán dẫn trên thị trường việt nam theo tiêu chuẩn nhật bản thường có tên phân biệt như sau :
- Bóng thuận thường có tên như : Axxx , Bxxx , 2Saxxxx , 2SBxxxx.
Ví dụ A1015 , B652 , 2SB562…
- Bóng ngược thường có tên : Cxxx,Dxxx , 2SCxxx , 2SDxxx .
- Ví dụ : C1815 , D1878 , 2SC1070 …
Xác định bóng bán dẫn bằng đồng hồ vạn năng .
Xác định chân B .
Ta đặt thang đồng hồ về X1 đo vào 3 chân của bóng từng đôi 1 có đảo chiều que đo , sao cho thấy kim lên đầu tiên thì dừng lại . Giữ 1 que đo cố định que kia di chuyển sang chân còn lại , thấy kim lên 2 lần bằng nhau thì que cố định đó chính là chân B của bóng :
- Nếu que cố định là que đỏ chính là chân B của bong thuận .
- Nếu que đo cố định là que đen chính là chân B của bóng ngược .
Xác định chân C,E .
Ta đặt đồng hồ đo thang X10k , đo vào 2 chân còn lại 2 lần có đảo chiều que đo khi đó có một chiều kim đồng hồ lên , một chiều kim không lên .ở chiều kim không nên ta mới xác định được chân bóng như sau :
- Nếu là bóng thuận thì que đen là ở cực E , Que đỏ cực C.
- Nếu là bóng nược thì que đen ở cực C , que đỏ ở cực E .
Hướng Dẫn Kiểm tra và thay thế bóng bán dẫn .
Kiểm tra bóng bán dẫn như sau:
Trong lúc xác định chân Transistor ta kích tay đồng thời vào 2 chân B , C thấy kim lên nhả tay kim về thì bóng kiểm tra xác định là tốt . Như vậy để kiểm tr bóng bán dẫn có tốt hay không ta phải thực kiện các thao tác như vậy .
Hướng dẫn thay thế Transistor .
Khi thay thế bóng bán dẫn ta phải thay thế đúng loại bóng thuận hay ngược .
Đúng tên bóng , giá trị công suất của bóng . nếu không ta có thể thay thế tương đương như sau : đúng công suất , đúng thứ tự chân bóng , không đúng chân ta có thể cau chân .
Khi hàn bóng bán dẫn vào mạch điện ta phải hàn đúng chân bóng . Nếu là bóng công suất được gắn vào cánh tản nhiệt ta phải vặn vào cánh tản nhiệt trước khi hanfchaan Transistor và nếu có lót cách điện thì ta lót cách điện .